Woda - chemicznie jest tlenkiem wodoru o wzorze H2O, w warunkach standardowych jest w stanie ciekłym. W stanie gazowym jest to para wodna, a stałym lód. Jest rozpuszczalnikiem substancji polarnych. Woda występująca na powierzchni Ziemi jest w głównej mierze słona, czyli zawiera rozpuszczony chlorek sodu (NaCl).
Oczyszczanie wody może się odbywać kilkoma sposobami: 1. biologiczne - bakterie oraz inne mikroorganizmy 2. chemiczne - ozonowanie, strącanie osadów, wymiana jonowa, chlorowanie 3. mechaniczne - destylacja, filtracja, odwrócona osmoza, sedymentacja, krystalizacja.
22 marca obchodzony jest Światowy Dzień Wody.
Ciekawostki:
Woda królewska - mieszanina stężonego kwasu azotowego oraz solnego, potrafi rozłożyć metale szlachetne (w tym złoto) Woda amoniakalna - nazwa roztworu amoniaku w wodzie Woda wapienna - roztwór wodorotlenku wapnia, przechowuje się ją w formie nierozpuszczalnego w wodzie wodorotlenku wapnia Woda utleniona - 3% roztwór perhydrolu (nadtlenku wodoru), używana do odkażania drobnych, powierzchniowych ran Woda pogazowa - uboczny produkt otrzymywany w trakcie suchej destylacji węgla Woda sodowa (gazowana) - sztucznie nasycona dwutlenkiem węgla A teraz do konkretów. Woda mineralna to woda która zawiera co najmniej 1000mg/dm3 rozpuszczonych składników stałych w postaci jonów. Najczęściej jest to woda głębinowa, która pozyskała substancje mineralne z rozpuszczenia minerałów oraz skał przez które przepływała. Wody dzielimy na: 1. niskomineralizowane - do 500mg na litr 2. średniomineralizowane - od 501mg do 1500mg 3. wysokomineralizowane - od 1501mg Podział wód mineralnych ze względu na skład chemiczny:
szczawy - jest to woda lecznicza, nasycona dwutlenkiem węgla, co najmniej 1000mg/l
woda krzemowa - również lecznicza, zawiera co najmniej 100mg/l kwasu metakrzemowego
woda kwasowęglowa - lecznicza, zawiera od 250mg/l do 999mg/l wolnego dwutlenku węgla
woda jodkowa - lecznicza, zawiera co najmniej 1mg/l jonu jodkowego
woda glauberska - lecznicza, siarczanowo-sodowa
woda fluorkowa - lecznicza, zawierająca co najmniej 1mg/l jonu fluorkowego
woda chlorkowa - wody słone i solanki, woda z dużą zawartością jonu chlorkowego
woda bromkowa - lecznicza, zawiera co najmniej 5mg/l jonu bromkowego
woda borowa - lecznica, zawiera co najmniej 5mg/l kwasu metaborowego
W ten ponury i pochmurny listopadowy dzień postanowiłam zająć się ziołem, które sama bardzo lubię, a mam tu na myśli miętę pieprzową z łaciny Mentha piperita, inaczej nazywana miętą lekarską (ostatnio coraz rzadziej). Jest ona mieszańcem mięty nawodnej oraz mięty zielonej, powstały w Anglii ok. XVIIw. Jako surowiec używamy liści mięty. Często nawet sami we własnych uprawach posiadamy tę roślinę. Głównymi składnikami surowca są: olejek miętowy, kwas askorbinowy (witamina C), karoten, betaina, rutyna, garbniki. Może być stosowana jako samodzielny lek roślinny bądź "poprawiacz" smaku i zapachu w lekach bądź jako surowiec spożywczy oraz jako składnik produktów kosmetycznych.
Działanie oraz zastosowanie:
zwiększenie wydzielania soku żołądkowego, żółci żołądkowej, co pomaga w trawieniu
posiada niewielkie działanie rozkurczowe
posiada niewielkie działanie uspokajające
do inhalacji w przebiegu nieżytu nosa
do płukania jamy ustnej - wykazuje działanie odkażające
do nacierań w nerwobólach - wywołuje subiektywne odczucie działając na receptory chłodu, łagodzi ból
działanie antybakteryjne, przeciwwirusowe, antyseptyczne wywołuje olejek miętowy
działa łagodząco na zespół jelita drażliwego
W kuchni:
jako dodatek do napojów, nadaje bardzo orzeźwiający smak
jest podstawowym składnikiem miętowych napojów alkoholowych
dodatek smakowy do zup, sosów, sałatek czy surówek
Środki ostrożności Należy pamiętać żeby nie podawać żadnych naparów, odwarów z mięty małym dzieciom. W zbyt dużych ilościach może spowodować zgagę, pieczenie, zwłaszcza u osób z problemem zgagi czy nadwrażliwością.
Liście mięty pieprzowej można zakupić w aptekach i sklepach zielarskich w postaci gotowych herbatek w saszetkach, tabletkach, olejku czy nalewki (dwie ostatnie postaci stosuje się w formie kropli ze względu na dość duże stężenie mentolu)
Z receptury aptecznej Najczęściej stosujemy w postaci kilku kropli jako tzw. corrigens (poprawiacz smaku i zapachu) w postaci maści, kropli, płukanek do gardła i jamy ustnej. Coraz rzadziej, aczkolwiek nadal robi się mieszanki poprawiające trawienie.
Z receptury domowej Można sporządzić olejek z liści mięty pieprzowej, należy ususzyć 1,5szklanki liści, dobrze rozgnieść zmieszać z 500ml oliwy z oliwek zimno tłoczonej, mieszać co 2-3 dni, przecedzić, przechowywać w ciemnym, chłodnym miejscu nawet do roku. Stosować do nacierać w nerwobólach, skurczach czy bólach głowy.
Preparaty z surowców roślinnych inaczej nazywanymi lekami naturalnymi bądź fitopreparatami są coraz częściej stosowanymi w lecznictwie. Surowce te muszą spełniać wymagania jakościowe, ilościowe, na zawartość pozostałości pestycydów, metali ciężkich oraz zanieczyszczeń mikrobiologicznych zgodne z aktualną Farmakopeą.
Postacie leków roślinnych dzielą się na: 1. Preparaty z roślin świeżych:
Soki (Succi) - zielone części nadziemne, owoce, części podziemne, typu: kłącza, korzenie, cebula - poprzez wyciśnięcie soku komórkowego. Należy surowiec umyć oraz rozdrobnić. Powstały sok zwykle jest mętny, poprzez obecności w nim związków wielkocząsteczkowych o charakterze koloidalnym, tj. białka, peptydy. Następnie należy sok poddać procesowi klarowania. Takie soki mogą być gotową postacią leku bądź surowcem do dalszej obróbki.
Soki stabilizowane (Succi stabilisatae) - otrzymuje się ze świeżych surowców, ale w odróżnieniu od poprzednich, po unieczynnieniu enzymów.
Alkoholatury (Alcoholaturae) - otrzymywane poprzez wytrawianie świeżych surowców alkoholem etylowym o stężeniu 80-95stopni
2. Preparaty z roślin suchych
Zioła (Species) - mogą być w postaci mieszanek. Stosuje się je głównie do sporządzania w domu wyciągów wodnych (zaparzanie) lub zewnętrznie do kąpieli, płukanek, okładów.
Maceraty, odwary i napary - płynne świeże wyciągi wodne, które posiadają krótki termin przydatności.
Macerat - aby go przygotować należy zalać surowiec wodą o temperaturze pokojowej, zamieszać i odstawić. Najczęściej maceraty wykonujemy (nawet sami w domu) z korzenia prawoślazu oraz nasion lnu. Napar - należy zalać surowiec wrzącą wodą i wstawić do wrzącej łaźni wodnej na 15min, mieszając. Później odstawić na kolejne 15minut. Ten rodzaj wyciągu sporządza się tylko z surowców glikozydowych o działaniu nasercowym, tj. liści naparstnicy, ziela miłka, konwalii. Odwary - surowiec zalewamy wodą o temperaturze pokojowej oraz wstawia do wrzącej łaźni, następnie kontrolujemy czas i temperaturę.
Nalewki (Tincturae) - płynne, niezagęszczone preparaty, otrzymywane poprzez wytrawianie wyciągów suchych lub gęstych. Rozpuszczalnikiem jest etanol. Nalewki dzielimy na nalewki proste, powstające z jednego surowca, oraz nalewki złożone, powstające z kilku produktów.
Wyciągi (Extracta) - dzielimy na wyciągi płynne, gęste i suche. Ich otrzymywanie jest dość skomplikowane, dlatego na razie tego nie opiszę.
To tyle na początek. W kolejnych artykułach będę pisać o ziołach, roślinach w pełnej krasie. Źródło: "Farmacja stosowana", pod redakcją A.Fiebiga, S.Janickiego, M.Sznitowskiej
